Zastępczy pęcherz moczowy z pomocą robota da Vinci

Kolejna, nowa operacja przeprowadzona z użyciem sytemu robotycznego da Vinci. Lekarze z naszej Kliniki Urologii i Onkologii Urologicznej przeprowadzili operację wytworzenia zastępczego pęcherza jelitowego w całości wykonanego w ciele pacjenta. Operacja, choć długotrwała, udała się, a pacjent czuje się dobrze i w przyszłym tygodniu będzie mógł najprawdopodobniej wyjść do domu.

Nowotwór pęcherza jest drugim najczęstszym nowotworem układu moczowego. I piątym, jeśli chodzi o przyczyny zgonów u mężczyzn. Zapadają na niego także kobiety, choć rzadziej. Niepokój powinna wzbudzać obecność krwi w moczu, a standardowym i wcale niedrogim badaniem, mogącym wykryć chorobę, jest po prostu USG pęcherza. 

W zaawansowanych stadiach choroby przeprowadza się całkowite wycięcie pęcherza moczowego – tzw. cystektomię radykalną. Oprócz pęcherza moczowego usuwa się regionalne węzły chłonne oraz pęcherzyki nasienne i prostatę u mężczyzn oraz macicę, przydatki i przednią ścianę pochwy u kobiet. Pierwszą laparoskopową cystektomię radykalną w szpitalu na Pomorzanach przeprowadzono pięć lat temu. Klinika była wówczas jedną z trzech w kraju, wykonującą takie zabiegi (oprócz niej – kliniki uniwersyteckie w Bydgoszczy i Krakowie). 

W poniedziałek pęcherz zaatakowany przez nowotwór został całkowicie usunięty w asyście robota da Vinci (operacja robotyczna jest bardziej zaawansowaną techniką operacyjną niż laparoskopia). Nowością przy tym zabiegu było dodatkowo wytworzenie od razu zastępczego pęcherza moczowego z części jelita, a wszystko w ciele pacjenta, za pomocą narzędzi systemu robotycznego. Do wytworzonego zastępczego pęcherza moczowego wszczepiono moczowody i połączono z cewką moczową. 

To pierwsza taka operacja w Klinice Urologii i Onkologii Urologicznej naszego szpitala. Przeprowadził ją prof. dr hab. n. med. Marcin Słojewski – lekarz kierujący Kliniką, w asyście dr. med. Henrika Zechy (Henrik Zecha) ze szpitala Albertinen-Gruppe w Hamburgu. Celem było umożliwienie pacjentowi w miarę normalne funkcjonowanie po wycięciu pęcherza moczowego, tak jak przed rozwojem nowotworu. 

Wytworzenie zastępczego pęcherza z części jelita pozwala uniknąć konieczności zastosowania alternatywnego sposobu usuwania moczu z organizmu – poprzez przetokę moczową na brzuchu. A wytworzenie go w ciele pacjenta jest dodatkowym wyzwaniem pod względem technicznym. Technika wytwarzania pęcherza jelitowego tzw. ortotopowego (czyli zlokalizowanego w tym samym miejscu co pęcherz naturalny) jest znana w urologii od wielu lat, jednak wykonywana jest przede wszystkim metodą dostępu klasycznego, otwartego. Nowatorstwo tej operacji polega na odtworzeniu tej techniki w dostępie całkowicie laparoskopowym. W celu wytworzenia pęcherza zastępczego wykorzystuje się około 40 cm odcinek jelita cienkiego, który musi zostać w odpowiedni sposób uformowany i „wprowadzony” w obręb dróg moczowych tak, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie zarówno nowego narządu, jak i przewodu pokarmowego. 

Wytworzenie zastępczego pęcherza moczowego wiąże się dla pacjenta także z koniecznością wytworzenia nowych, zastępczych odruchów. Bezpośrednio po operacji pacjent nie ma odczucia parcia na pęcherz czy uczucia wypierania moczu z pęcherza. To nowe umiejętności, które pacjent musi po zabiegu wyćwiczyć. 

Chory, u którego wykonuje się zastępczy pęcherz moczowy nie wymaga specjalnego przygotowania do takiej operacji. Pod uwagę bierze się jednak poziom zaawansowania choroby, wiek, budowę ciała – względy medyczne i anatomiczne. Operowany w poniedziałek pacjent czuje się dobrze. Ze względu na rozległy zakres zabiegu, jego powrót do sprawności trochę potrwa. Jednak korzyści z zastosowania w tym przypadku techniki robotycznej - redukcja powikłań, brak ryzyka rozejścia się ran czy powstania przepuklin, mniej odczuwalny ból  - oraz efekt związany z komfortem czynności fizjologicznych są niezaprzeczalne. Pacjent już na drugi dzień wstał z łóżka i samodzielnie spacerował po korytarzu, nie skarżąc się na ból. 

Gratulacje dla całego Zespołu operującego!
 

Od czasu rozpoczęcia zabiegów z wykorzystaniem systemu robotycznego da Vinci przez Klinikę Urologii 
i Onkologii Urologicznej USK-2 (sierpień 2020 r.) do dziś przeprowadzono ponad 120 zabiegów urologicznych, w tym ponad 100 operacji usunięcia raka prostaty oraz kilkanaście zabiegów usunięcia raka nerki.
 

Fot. USK-2
Zespół operujący, od lewej stoją:
piel. Małgorzata Skubisz 
dr. med. Henrik Zecha,
piel. Wioleta Lewandowska
dr n med. Mateusz Wojtarowicz 
prof. dr hab. n. med. Marcin Słojewski – lekarz kierujący Kliniką Urologii i Onkologii Urologicznej