Klinika Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii
Informacje:
Klinika Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii jest wiodącym ośrodkiem chirurgii naczyniowej w regionie - o najwyższym stopniu referencyjności. Specjalizuje się w leczeniu chorób tętnic szyjnych, tętniaków aorty brzusznej, piersiowej oraz w leczeniu niedokrwienia kończyn dolnych, górnych, ośrodkowego układu nerwowego i narządów jamy brzusznej (wątroba, nerki, jelita). Jako jedyna klinika chirurgii naczyniowej w województwie zachodniopomorskim w pełni łączy nowoczesne techniki chirurgii endowaskularnej (wewnątrznaczyniowej) z chirurgią klasyczną. Rocznie jest w niej wykonywanych ok. 2500 zabiegów naczyniowych - jest to 70% wszystkich operacji naczyniowych przeprowadzanych w całym województwie zachodniopomorskim.
Lekarze Kliniki są specjalistami w tej dziedzinie medycyny i swoim doświadczeniem często pomagają mniej doświadczonym placówkom, szczególnie w leczeniu skomplikowanych schorzeń wymagających re-operacji lub użycia nowoczesnych technik chirurgii wewnątrznaczyniowej. Chirurdzy stale podnoszą swoje umiejętności na licznych stażach zagranicznych. Oprócz codziennego leczenia Pacjentów w Klinice, mają swój wkład w rozwój polskiej chirurgii naczyniowej.
Co wyróżnia Klinikę?
Lekarze Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii USK-2 jako jedyni w Polsce wykonują operacje tętnic szyjnych z cięcia poprzecznego - ukrytego w bruździe skórnej. Dzięki temu dochodzi do mniejszego przerostu blizny, która jest naturalnie ukryta w bruździe.
W Klinice opracowano także autorską metodę leczenia rozwarstwień aorty – polega ona na użyciu stent-graftu wraz ze stentem dużego kalibru (technika E-Petticoat). Do tej pory w Klinice wykonano najwięcej takich zabiegów w Polsce. Obecnie prowadzone są badania, porównujące tę metodę z innymi technikami, między innymi stosowanymi przez lekarzy z Niemiec.
Wykonywane są tutaj także operacje z użyciem stent-graftów modyfikowanych przez samych chirurgów Kliniki z pomocą wydruku 3D.
Jako jedyni w Europie lekarze Kliniki stosują pozaanatomiczną kaniulację przedsionka serca celem implantacji cewnika dializacyjnego permanentnego. Jest to zabieg ostatniej szansy dla Pacjentów,
u których nie ma już żadnej możliwości uzyskania dostępu dializacyjnego.
W tej Klinice – jako jedynej na świecie – stosowana jest specjalnie opracowana metoda śródoperacyjnej kontroli przepływu walidowanego. Dzięki niej już na stole operacyjnym można korygować by-passy, uzyskując lepsze wyniki rewaskularyzacji (umożliwienia krwi przypływu przez naczynie).
W 2012 r. w Klinice – jako pierwszej na świecie – wszczepiono do układu tętniczego protezę naczynia w pełni biologiczną - wyhodowaną z ludzkiego kolagenu (Humacyte), we współpracy ze specjalistami z Duke University USA.
Lekarze Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii USK-2 są inicjatorami i pomysłodawcami Rejestru Operacji Naczyniowych (RON), którego celem jest autokontrola jakości leczenia. Stale monitorując i kontrolując własne wyniki stosowanego leczenia mogą leczyć na najwyższym, europejskim poziomie. Porównując swoje wyniki do efektów leczenia stosowanego przez innych specjalistów w Europie, wiedzą co poprawić, by leczyć jeszcze lepiej, osiągać lepsze wyniki i świadczyć najlepszą jakość usług medycznych. Prowadzenie Rejestru Operacji Naczyniowych określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z 8 stycznia 2020 roku.
Klinika Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii dysponuje dwunastoma salami chorych. Wszystkie są przestronne, klimatyzowane i połączone z osobnymi łazienkami z pełnym węzłem sanitarnym. W salach funkcjonuje nowoczesny system przywoławczy, gwarantujący bezpieczeństwo i umożliwiający szybki kontakt z personelem pielęgniarskim.
Ścisła współpraca Kliniki z Zakładem Radiologii Zabiegowej oraz Kliniką Kardiochirurgii USK-2 pozwala leczyć kompleksowo choroby naczyń.
Przy Klinice działa Poradnia Chorób Naczyń, zajmująca się opieką ambulatoryjną wszystkich chorych planowanych do leczenia w Klinice Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii USK-2 oraz kontrolą Pacjentów po leczeniu.
Dydaktyka
Jako ośrodek kliniczny Klinika zajmuje się także edukacją przyszłych kadr medycznych – prowadzone są tu zajęcia dla studentów IV, V i VI roku polsko- i anglojęzycznych studiów na Wydziale Lekarskim Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Realizowane są także staże specjalizacyjne z chirurgii naczyniowej dla kształcących się w innych dziedzinach chirurgicznych, a także szkolenia specjalizacyjne chirurgów naczyniowych.
Aktualności:
Aktualności 2022
Nasi chirurdzy naczyniowi znów pierwsi w kraju!
2022-10-13Lekarze Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii naszego szpitala dokonali pierwszego w kraju, całkowicie przezskórnego wszczepienia modyfikowanego stent-graftu. Była to operacja ratująca życie, a pomocna przy tym - technika druku 3D.
Dostępy całkowicie przezskórne (bez cięcia skóry) wykonuje tylko kilka ośrodków w Polsce i jest to metoda coraz częściej preferowana, ale głównie do mniej skomplikowanych przypadków. Tym razem do szpitala na Pomorzanach trafił 75-letni pacjent z objawowym tętniakiem okołotrzewnym (aorty piersiowo-brzusznej) - bolesnym, grożącym pęknięciem, a zatem stanowiącym zagrożenie życia. Dodatkowo chory nie miał szans na skorzystanie ze standardowego stent-graftu branchowego (z doszywanymi „rękawkami” na naczynia) czy fenestrowanego (z wyciętymi „okienkami” na naczynia) zamawianego u producenta z powodu występujących u niego dodatkowych naczyń, odchodzących od aorty (osobne ujście tętnicy wątrobowej). Nie mógł też czekać na wyprodukowanie stent-graftu szytego dla niego na miarę, bo trwałoby to 8-12 tygodni, a bolesność tętnika świadczyła, że rychło pęknie. Groziło to śmiercią pacjenta.
Leczenie stent-graftami modyfikowanymi jest w domeną naszych lekarzy Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii, którzy wypracowali wysokiej jakości standard postępowania w użyciu tej metody. Wykorzystując model aorty danego pacjenta, wydrukowany techniką 3D, modyfikują własnoręcznie, już na sali operacyjnej standardowe stent-grafty i dopasowują je indywidualnie do anatomii operowanego pacjenta. Po co? Bo mimo ogólnej takiej samej budowy każdego z nas, układ naczyń krwionośnych, ich budowa, odległości między poszczególnymi naczyniami różnią się u każdego człowieka. Dlatego dla efektywności działania wszczepianego, standardowego stent-graftu – proteza ta powinna być dopasowana do budowy chorego. Chirurdzy naczyniowi USK-2 są jedynym zespołem w Polsce, który tego typu zabiegi wykonuje rutynowo, również w przypadkach nagłych. Jednak taki sposób leczenia, jak i wszelkie inne zaawansowane procedury aortalne, wymaga licznych, często trudnych dostępów naczyniowych (np. nacięć w pachwinach, rękach i klatce piersiowej) – tj. cięć i operowania „na otwarto”. Dla chirurga taka operacja jest łatwiejsza, bo pole operacyjne jest widoczne jak na dłoni. Ale dla pacjenta dochodzenia do formy po takiej operacji jest długotrwałe, bolesne i mało komfortowe. Dlatego użycie przez szczecińskich lekarzy wyłącznie dostępu przezskórnego (bez cięcia) w leczeniu tętnika jest dużym krokiem na przód w chirurgii naczyniowej, a fakt, że to pierwszy tego typu zabieg w Polsce to ogromny sukces naszych „naczyniowców” i świadczy o ich doskonałej technice operowania.
„Modyfikacja stent-grafu naszą, ‘szczecińską metodą’ pozwoliła na pokonanie technicznych trudności, dostosowanie protezy do chorego i wykonanie zabiegu „od ręki”. Zastosowaliśmy modyfikację stent-graftu z okienkami na cztery naczynia trzewne - mówi dr hab. n. med. Arkadiusz Kazimierczak, który wraz z dr. n. med. Pawłem Rynio operował mężczyznę. „Wykonanie przezskórne - dwa dostępy do tętnicy podobojczykowej na klatce piersiowej i obu udowych w pachwinach, zamiast jak dotychczas czterech - pozwoliło na zminimalizowanie urazu operacyjnego tak, że chory był w pełni uruchomiony już w pierwszej dobie po zabiegu i zapytał o termin wypisu ze szpitala – dodaje dr Paweł Rynio. Operacja odbyła się 20 września.
Obaj lekarze są członkami szczecińskiego Aortic Teamu, zespołu chirurgów naczyniowych i kardiochirurgów stosujących nowatorskie metody leczenia w przypadku tętniaków. Zespół planuje rozszerzenie wskazań do zabiegów całkowicie przezskórnych w leczeniu patologii łuku aorty. Pierwsze próby z ograniczeniem urazu operacyjnego w tym zakresie zostały już podjęte w przypadku innej operowanej chorej. Tym razem zastosowano dwa małe cięcia przy wymianie całego łuku aorty, zamiast jak dotychczas pięciu. Pacjentka również jest w dobrym stanie.
Tłumacząc obrazowo - tętniakiem aorty nazywany nadmierne (o ponad 50%) poszerzenie aorty, która jest największą tętnicą w ciele człowieka. Może ono występować na każdym jej odcinku, ale najczęściej występuje w części brzusznej. Przyczyną ich powstania jest odkładanie się blaszek miażdżycowych, nadciśnienie tętnicze, nadmierny, gwałtowny wysiłek czy uraz, czasem także wrodzone nieprawidłowości w budowie naczynia. Ryzyko wystąpienie tętniaka aorty brzusznej wzrasta z wiekiem i jest szczególnie wysokie u mężczyzn około 65. roku życia. Szczególnie niebezpieczne są tętniaki bezobjawowe, które w każdej chwili mogą grozić pęknięciem i prowadzić do zgonu chorego.
Fot. USK-2
„Pola operacyjne” pacjenta – niewielki ślad po wkłuciach do tętnicy podobojczykowej
Aktualności 2021
Nasi „naczyniowcy” wśród liderów Europy!
2021-07-12Chirurdzy naczyniowi z tzw. ‘aortic team’ naszego szpitala wykonali nowatorski zabieg wszczepienia do tętniaka łuku aorty stent-graftu z wewnętrznymi rękawkami. Wyjątkowość operacji polega na wykorzystaniu aż trzech rękawków, prowadzących krew do głowy i kończyn górnych. Wykonany przez ich zabieg jest trzecim w Europie i szóstym na świecie.
Tętniak łuku aorty to nieprawidłowe poszerzenie się głównej tętnicy odchodzącej od serca i prowadzącej krew do wszystkich narządów. Poszerzenie to grozi pęknięciem, dlatego tętniaki nazywane są często tykającymi bombami. Tętniaki łuku aorty są wyjątkowym wyzwaniem dla chirurgów naczyniowych i kardiochirurgów także z powodu swej lokalizacji - właśnie w tej okolicy odchodzą naczynia do mózgu, a sama aorta jest schowana za mostkiem w pobliżu kręgosłupa. To sprawia, że operacje klasyczne (tzw. ‘na otwarto’) są obarczone dużym ryzykiem operacyjnym. Dlatego w ostatnich latach poszukuje się metod małoinwazyjnych, które zmniejszą liczbę powikłań oraz pozwolą leczyć pacjentów dotychczas zbyt obciążonych do operacji klasycznej.
W takich technikach specjalizują się lekarze z ‘aortic team’ naszego szpitala. Do takich zabiegów zalicza się implantację stent-graftu, a więc wewnątrznaczyniowej protezy, która wprowadzana jest do aorty z dostępu w pachwinach, czyli bez otwierania dużych jam ciała, jak brzuch czy klatka piersiowa. To bardzo korzystne dla pacjenta. „Dotychczas nie dysponowaliśmy odpowiednią protezą, która będzie posiadała trzy wewnętrzne rękawki, prowadzące krew do naczyń głowy i kończyn górnych. Wykorzystywaliśmy 2-rękawkowe stent-grafty – tłumaczy dr hab. n. med. Arkadiusz Kazimierczak z aortic team, który wraz z dr. n. med. Pawłem Rynio z Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii USK-2 z sukcesem zoperował 70-letniego pacjenta. Tętniak został u niego wykryty przypadkowo - nie dawał żadnych objawów, a jego pęknięcie mogło zakończyć się dla niego śmiercią.
Niezwykłością tej operacji było także to, że tętniak schowany głęboko w klatce piersiowej został zaopatrzony z dwóch nakłuć pachwin i dwóch mały nacięć na szyi pacjenta, bez potrzeby otwierania jamy brzusznej. Rekonwalescencja po takim zabiegu przebiega błyskawicznie - następnego dnia pacjent został wypisany do domu i czuje się dobrze.
Specjalistyczny sprzęt to jedno, a doskonałe umiejętności chirurgów to drugie. Implantacja tego typu stent-graftu wymaga szczególnego, wieloletniego doświadczenia w różnych zabiegach endowaskularnych na łuku aorty. Nasz ‘aortic team’ przeprowadził ich już ponad 60. Zespół składa się z chirurgów naczyniowych, kardiochirurgów i kardiologów, którzy do takiej operacji jak ta ostatnia przygotowywali się od kilku lat, biorąc udział m.in. w stażach w Paryżu i Pekinie. Dzisiaj to oni są liderami, podejmując się najtrudniejszych i najbardziej innowacyjnych operacji na aorcie, co potwierdził obecny podczas operacji proktor – lekarz z kliniki w Holandii. Po raz kolejny chirurdzy aortalni ze szpitala na Pomorzanach w Szczecinie pokazali, że są światowymi liderami w wewnątrznaczyniowych zabiegach aortalnych, a nasz szczeciński ośrodek - jednym z najbardziej innowacyjnych.
Zabieg wykonano w pierwszym tygodniu lipca – jako trzeci w Europie (po operacji w klinikach w Berlinie i Warszawie) i szósty na świeci (po USA). Przeprowadził go zespół ‘aortic team’ - dr hab. n. med. Arkadiusz Kazimierczak, dr n. med. Paweł Rynio wraz z całym zespołem pielęgniarek instrumentariuszek, techników radiologii, pielęgniarek anestezjologicznych i anestezjologów, kardiologów. Za sprowadzenie niezbędnego sprzętu odpowiedziani byli koordynatorzy administracyjni i zespoły Działu Zamówień Publicznych oraz Zaopatrzenia USK-2.
Wszczepienie stent-graftu stoi w dużym kontraście do sternotomii (metoda otwarcia mostka), po której pacjent po operacji spędza długie tygodnie na oddziale i wymaga rehabilitacji ruchowej. Takich zabiegów wykonuje się w Polsce 100-150 rocznie. Wszystkie są obarczone dużym ryzykiem dla pacjentów.
Miliony na projekt chirurgii naczyniowej i ratowanie aort
2021-02-19Ponad 14 000 000 zł powędruje do naszego szpitala na realizację projektu oceniającego bezpieczeństwo i efektywność stent-graftów modelowanych przy użyciu druku 3D. Pomysłodawcami wykorzystania tej technologii są lekarze z Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii.
Kwota 14,2 mln zł to wysokość grantu Agencji Badań Medycznych (ABM). Beneficjentem jest nasz szpital. który przystąpił do konkursu na działalność badawczo-rozwojową w zakresie niekomercyjnych badań klinicznych z projektem pt. „Ocena bezpieczeństwa i efektywności klinicznej stent-graftów aortalnych modelowanych przy użyciu innowacyjnej technologii drukowania modeli w formacie 3D – wieloośrodkowe badanie randomizowane”.
Celem projektu jest badanie na podstawie losowo dobranych do leczenia pacjentów, z wykorzystaniem technologii druku 3D. W tym projekcie druk 3D służy projektowaniu i dostosowaniu stent-graftów aortalnych do konkretnych pacjentów, w leczeniu patologii tętniaków aorty piersiowo-brzusznej.
Nasza Klinika Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii jest w Polsce wiodącym ośrodkiem leczenia zarówno łuku aorty, jak i aorty piersiowo-brzusznej – chirurdzy stosują przy tym technologię stent-graftów modyfikowanych przez nich samych – to tzw. PMSG (Physician Modified Stent-Grafts). Technologia ta została wprowadzona do klinicznego użycia w szpitalu na Pomorzanach trzy lata temu i umożliwiła leczenie pacjentów bez potrzeby kilkutygodniowego oczekiwania na wyprodukowanie stent-graftu, przygotowywanego na indywidualne zamówienie. Stent-graft jest modyfikowany na miejscu, przez lekarzy, którzy przeprowadzają operacje. Ponadto metoda ta jest kilkukrotnie tańsza.
Udział w realizacji projektu bierze tzw. Aortic Team szpitala na Pomorzanach – z Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii: dr n. med. Paweł Rynio (kierownik projektu) i dr hab. n. med. Arkadiusz Kazimierczak (koordynator ze strony Kliniki), prof. dr hab. n. med. Piotr Gutowski (lekarz kierujący Klniką) oraz z Kliniki Kardiochirurgii – dr n. med. Krzysztof Filipiak, dr n. med. Tomasz Jędrzejczak oraz dr n. med. Seweryn Grudniewicz, dr n. med. Andrzej Żych. Koordynatorem administracyjnym pani Iwona Urdas (kierownik Wydziału Kontrolingu Planowania i Rozwoju USK-2).
Partnerem wiodącym projektu jest Uniwersytecki Szpital Kliniczny Nr 2 PUM w Szczecinie, realizujący go z partnerami: Szpitalem Klinicznym Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu oraz 4. Wojskowym Szpitalem Klinicznym z Polikliniką SP ZOZ. Wszystkie ośrodki zajmą się leczeniem pacjentów z tej samej grupy – z tętniakami aorty piersiowo-brzusznej (w sumie przez cały okres projektu zoperowanych zostanie 100 osób). Zostaną oni losowo dobrani do leczenia – z wykorzystaniem tzw. stent-graftów komercyjnych (od producenta) lub stent-graftów modyfikowanych za pomocą technologii druku 3D.
Obecnie trwa tzw. etap kontraktowania projektu – kompletowane są niezbędne dokumenty, podpisana zostanie umowa, przygotowywane będą niezbędne zgody na realizację zadań zaplanowanych w projekcie.
Uniwersytecki Szpital Kliniczny Nr 2 PUM w Szczecinie przystąpił do konkursu ARM i zdobył wysokie, bo drugie miejsce w rankingu ABM, uzyskując przy tym niemal pełną wnioskowaną w projekcie kwotę na realizację projektu. Świadczy to o dużym znaczeniu praktycznym i ekonomicznym prowadzonych badań ze znaczącym przełożeniem na przyszłe planowanie budżetu przeznaczonego na leczenie w zakresie zaawansowanej chirurgii aorty w Polsce. Wynikami z pewnością będzie zainteresowany zarówno Narodowy Fundusz Zdrowia, Ministerstwo Zdrowia oraz Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.
W ramach konkursu granty otrzymało dziewięć projektów, dla których łączna kwota finansowania wynosi 70 897 792,31 zł.
Techniki leczenia
FEVAR
Szybsze, tańsze i optymalne leczenie tętników piersiowo-brzusznych w Szczecinie
Technika FEVAR, która stosuja chirurdzy Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii
USK-2 to idealne dostosowanie stent-graftów do anatomii chorego, możliwe dzięki technologii wydruku 3D. Pod koniec 2018 r. jako pierwsi w Polsce rozpoczęli leczenie tętniaków piersiowo-brzusznych za pomocą udoskonalonej i unikalnej w skali kraju metody endowaskularnej (wewnątrznaczyniowej).
Tętniak aorty najczęściej występuje poniżej tętnic nerkowych. To tzw. TĘTNIAK PODNERKOWY i jest stosunkowo łatwy do leczenia metodą wewnątrznaczyniową. Wystarczy wszczepić do niego protezę zastępującą aortę i tętnice biodrowe. Proteza ta to tzw. stent-graft - metalowy szkielet pokryty materiałem tworzącym rurę, która „tapetuje” od wewnątrz chorą aortę i ją wzmacnia. Taki zabieg jest wykonywany standardowo we wszystkich ośrodkach chirurgii naczyniowej i jest refundowany przez NFZ. Koszt operacji to około 30-45 tys. złotych, w zależności od tego, jaka proteza jest wymagana.
Prawdziwy problem zaczyna się wtedy, kiedy tętniak sięga wyżej i obejmuje odcinek trzewny i piersiowy. Wtedy jest to tzw. TĘTNIAK PIERSIOWO-BRZUSZNY. Ta choroba występuje na szczęście rzadziej niż zwykły tętniak aorty brzusznej, ale jest trudny w leczeniu, ponieważ znajduje się na pograniczu klatki piersiowej i jamy brzusznej. Na tym odcinku odchodzą ważne naczynia krwionośne do nerek i jelit. Kiedyś możliwe było tylko leczenie operacyjne takich chorób, ale śmiertelność przy takim postępowaniu była i jest nadal bardzo wysoka.
Dlatego od kilkunastu lat rozwijają się metody wewnątrznaczyniowego leczenia tej choroby. Wszczepiane są specjalne stent-grafty z otworkami na naczynia trzewne i nerkowe (tak zwane fenestracje) lub rękawki łączące protezę z ww. naczyniami (tak zwane ‘branche’, z ang. gałęzie). Stent-grafty takie projektuje się na podstawie tomografii komputerowej. Robią to specjalne centra projektowe (niestety poza granicami Polski, np. w Wielkiej Brytanii) i wykonują na zamówienie w specjalnych pracowniach (również nie w Polsce). W efekcie czas oczekiwania na przygotowanie protezy może czasem przekroczyć 3 miesiące, a cena leczenia taką protezą przekracza czasem 200 000 złotych!, co przy ograniczonym budżetowaniu ogranicza lub wręcz uniemożliwia leczenie innych chorych.
W efekcie lecząc jednego pacjenta z tętniakiem piersiowo-brzusznym odbierana jest szansa na uzyskanie świadczenia pięciu chorym z pospolitym tętniakiem podnerkowym. Dlatego chorzy
z tętnikami piersiowo-brzusznymi byli często kierowani ze Szczecina do innych ośrodków, mających większe środki na leczenie (głównie do Warszawy).
W listopadzie 2018 r. lekarze z Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii USK-2 rozpoczęli leczenie tętniaków piersiowo-brzusznych zmodyfikowanymi wewnątrz wydruku 3D stent-graftami fenestrowanymi.
Pierwszym krokiem jest kwalifikacja do zabiegu na podstawie modelu 3D (przygotowywanego w klinice w Szczecinie), który potem stanowi idealną formę dla przygotowywanej dla chorego protezy. Daje to możliwość niemal od ręki „uszycia na miarę” protezy dla pacjenta i pozwala na idealne dopasowanie pozycji i struktury stent-graftu do anatomii chorego. Dodatkowo, co nie jest możliwe przy zamawianiu protezy u producenta, wydruk 3D pozwala na zweryfikowanie sposobu wprowadzenia stentów do tętnic przez oczka protezy (tak zwanej kaniulacji) do naczyń trzewnych jeszcze przed wszczepieniem protezy do aorty chorego. Co ważne, proteza jest modyfikowana nie przez przypadkowego technika, tylko przez chirurga, który będzie operował pacjenta, więc wie jak będzie jej używał, a dzięki wydrukowi lekarz może przewidzieć, jak ułoży się ona w pacjencie. Zyskuje zatem na tym jakość operacji, skraca się także czas jej trwania. Nie bez znaczenia jest fakt, że koszt leczenia nie przekracza ceny standardowego stent-graftu używanego do leczenia tętniaków podnerkowych. Podstawową zaletą tej metody jest skrócenie czasu oczekiwania za zabieg. Takie leczenie można wykonać w trybie pilnym, jeśli pacjent nie może czekać na zabieg. Na przygotowanie wydruku 3D
i modyfikację protezy potrzeba w sumie od 7 do 10 godzin. Klinika Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii USK-2 uzyskała aprobatę Komisji Bioetycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie dla takiego sposobu leczenia.
Samo przygotowanie protezy jest niestety czasochłonnym i żmudnym zajęciem, trwającym czasem od 1 do 2 godzin, co jest pewnym wyzwaniem. W Klinice powstał więc specjalny zespół tzw. „aortic team”, w skład którego wchodzą: prof. dr hab. n. med. Piotr Gutowski - lekarz kierujący Kliniką Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii oraz lekarze z jego zespołu: prof. dr hab. n. med. Arkadiusz Kazimierczak oraz dr hab. n. med. Paweł Rynio. Podobne zabiegi wykonywane są w szpitalu na Pomorzanach również w łuku aorty. Wtedy do „aortic team” dołączają: dr n. med. Tomasz Jędrzejczak i dr n. med. Seweryn Grudniewicz z Kliniki Kardiochirurgii USK-2. Lekarze odbyli uprzednio w Paryżu szkolenie z zaawansowanych technik endowaskularnych na aorcie pod okiem światowej sławy profesora Stéphana Haulona. Ponadto szkolili się w Chinach - m.in. w Szanghaju i Nianjing.
W Klinice Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii stworzona została specjalna pracownia druku 3D. Dr hab. n. med. Paweł Rynio opracował metodę tworzenia spersonalizowanych modeli trójwymiarowych na podstawie tomografii komputerowej pacjenta, które są stosowane w trzech typach technologicznych druku 3D używanych w pracowni Kliniki.
Chorzy operowani za pomoca tej techniki czują się dobrze, a efekt obserwowany w badaniu angiografii tomografii komputerowej jest bardzo zadowalający.
E-petticoat
Extended-Petticoat - chirurdzy naczyniowi sięgają jeszcze dalej…
Przyczyną rozwarstwienia aorty jest często nadciśnienie tętnicze i dotyka najczęściej mężczyzn ok. 50.-60. roku życia. Rozwarstwiająca się aorta sprawia, że wewnętrzna jej ściana zostaje oddzielona od ściany środkowej, a między nie napływa krew (w tzw. „światło rzekome”), pogłębiając rozwarstwienie. Tworzy się tętniak, powodując ryzyko rozerwania ścian aorty. Krew zatem zamiast płynąć „światłem prawdziwym” prawidłowo do poszczególnych organów w ciele człowieka, płynie do nich „światłem rzekomym”. Rozdarcie ścian wzdłuż całej aorty odcina dopływ krwi do tętnic, doprowadzających krew do narządów wewnętrznych. W efekcie często dochodzi do niedokrwienia jelit i nerek, a to szybko prowadzi do śmierci. Niedokrwione mogą też być kończyny i rdzeń kręgowy co powoduje ostre niedokrwienie, a czasem paraliż od pasa w dół.
Po trzech latach badań prowadzonych przez zespół lekarzy Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii technika E-PETTICOAT (ang. extended-petticoat, czyli poszerzony petticoat) zyskała akceptację europejskich ekspertów zajmujących się leczeniem rozwarstwienia aorty, a w efekcie chirurdzy naczyniowi z Kliniki dostali zgodę na opublikowanie metody w najważniejszym europejskim magazynie poświęconym chirurgii naczyniowej (European Journal of Vascular and Endovascular Surgery, styczeń 2019).
Na czym polega innowacja?
Autorem metody jest prof. dr hab. n. med. Arkadiusz Kazimierczak, chirurg z Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii. Jej innowacyjność opiera się na niekonwencjonalnym wykorzystaniu kilku znanych dotychczas technik. Dlaczego niekonwencjonalnym? Bo paradoksalnie polega ono na wykorzystaniu ich potencjalnych niedoskonałości, klasycznie prowadzących do powikłań, w tym jednak przypadku - z korzyścią dla chorego.
W standardowej technice petticoat chodzi o wszczepienie stent-graftu (rurki z tkaniny na metalowym rusztowaniu, która zostaje już w ciele pacjenta na stałe) wraz z wewnątrznaczyniowym odtworzeniem tętnic zaopatrujących jelita w krew. Technika ta polega na jednoczesnym wszczepieniu wewnątrz aorty piersiowej stent-graftu, zaopatrującego dziurę w aorcie, przez która krew rozrywa jej ściany (dziura jest następstwem rozwarstwienia się aorty) oraz stentu (metalowej siatki) w odcinku trzewnym aorty, by odtworzyć zasilanie nerek i jelit.
W E-PETTICOAT chodzi między innymi dodatkowo o wykorzystanie przecieków między stent-graftami do zabezpieczenia ukrwienia rdzenia kręgowego oraz ograniczenia forsownej plastyki aorty tylko do fragmentów zabezpieczonych stent-graftami dla uniknięcia ryzyka rozerwania aorty. Do tego celowo pozostawia się częściowy przepływ w świetle rzekomym (między błonami rozwarstwienia), żeby zachować przepływ w części oderwanych od aorty naczyń. Objętość tego zachowanego w świetle rzekomym przepływu krwi jest bardzo mała i dlatego nie prowadzi do dalszej degeneracji aorty. Zespół chirurgów z Kliniki jest też prekursorem nowego podejścia do kontrolowania takiej „przebudowy” aorty po leczeniu wewnątrznaczyniowym, które polega na poszerzeniu klasycznej oceny tomografii komputerowej o dodatkowe pomiary objętościowe.
Metoda E-PETTICOAT nie obciąża pacjenta i w sposób relatywnie tani rozwiązuje podstawowy problem rozległych rozwarstwień aorty. Do tego jest technicznie łatwa do wykonania przez każdego chirurga naczyniowego. Dzięki temu można bezpiecznie i „za jednym zamachem” (bez konieczności ponownych interwencji chirurgicznych) leczyć aortę na całym chorym odcinku. Nieleczona degeneracja aorty przeważnie skutkuje jej pęknięciem i nagłym zgonem chorego. Przed wprowadzeniem techniki E-PETTICAOT pierwsze próby całościowego leczenia choroby kończyły się często paraliżem kończyn dolnych. Metoda chirurgów z USK-2 ma szanse to zmienić. Pacjenci operowani w Klinice obserwowani sa przez lata – kontrolowany jest ich stan kliniczny (czy mają jakieś dolegliwości, czy czują się wyleczeni) oraz wygląd naprawionej aorty w tomografii komputerowej wykonywanej co 12 miesięcy.
Badania
Zespół chirurgów naczyniowych pod kierownictwem prof. Piotra Gutowskiego z Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii pracuje nad metodą leczenia rozwarstwienia aorty od 2015 roku.
E-petticoat to nowatorska metoda leczenia rozległych rozwarstwień zastosowana po raz pierwszy na świecie właśnie w Klinice USK-2. W większości przypadków, choć nie we wszystkich, jest alternatywą dla drogiego, trudnego i ryzykownego leczenia stent-graftami fenestrowanymi, czyli specjalnie produkowanymi na wymiar dla konkretnego pacjenta. Leczenie takie czasem skutkuje porażeniem kończyn dolnych, trzeba na nie czekać kilka tygodni, aż stent-graft zostanie wyprodukowany.
I dodatkowo jest ponad 5-krotnie droższe od metody stosowanej w Klinice.
Kontynuując pracę nad obiecującą metodą chirurdzy z Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii USK-2 liczą na współpracę badawczą z innymi ośrodkami leczącymi rozwarstwienia aorty zarówno w Polsce, jak i za granicą. W styczniu 2019 r. prof. Kazimierczak prezentował metodę e-petticoat na kongresie LINC 2019 w Lipsku. Była to światowa premiera nowej metody leczenia rozwarstwień aorty i zaowocowała nawiązaniem współpracy z ośrodkiem z Regensburga w zakresie rozwijania badań nad techniką e-petticoat.
Leczenie rozwarstwień aorty u dzieci
Pierwsza na świecie udana wewnątrznaczyniowa operacja pękniętego tętniaka rozwarstwiającego u dziecka.
Przyczyną rozwarstwienia aorty jest często nadciśnienie tętnicze i dotyka najczęściej mężczyzn ok. 50.-60. roku życia. U dzieci występuje niezwykle rzadko. Obecnie szacuje się, że na świecie jest ok. 30 przypadków takich zachorowań u osób poniżej 25. roku życia, dzieci jest więc w tej grupie jeszcze mniej. Jesienią 2017 r. lekarze z Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii uratowali życie 11-letniej dziewczynce z powikłanym, pękniętym tętniakiem rozwarstwiającym aorty. Po raz pierwszy na świecie przeprowadzono udaną wewnątrznaczyniową (endowaskularną) naprawę takiego powikłania u dziecka.
Dziewczynka skarżyła się na bóle w klatce piersiowej. Kiedy trafiła do Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii USK-2 na wykonanym zdjęciu tomografii komputerowej stwierdzono rozwarstwienie aorty na całej jej długości, kompletnie pękniętą wewnętrzną jej ścianę i zamknięte już naczynia trzewne (doprowadzają krew m.in. do wątroby i jelit). Rozwarstwiająca się aorta sprawia, że wewnętrzna jej ściana zostaje oddzielona od ściany środkowej, a między nie napływa krew (w tzw. „światło rzekome”), pogłębiając rozwarstwienie. Tworzy się tętniak, powodując ryzyko rozerwania ścian aorty. Krew zatem zamiast płynąć „światłem prawdziwym” prawidłowo do poszczególnych organów w ciele człowieka, płynie do nich „światłem rzekomym”. Rozdarcie ścian wzdłuż całej aorty odcina dopływ krwi do tętnic, doprowadzających krew do narządów wewnętrznych. Tak też stało się w przypadku dziewczynki.
Lekarze zdecydowali się na wszczepienie stent-graftu w technice Petticoat wraz z wewnątrznaczyniowym odtworzeniem tętnic zaopatrujących jelita w krew. Technika ta polega na jednoczesnym wszczepieniu wewnątrz aorty piersiowej stent-graftu (rurki z tkaniny na metalowym rusztowaniu, która zostaje już w ciele pacjenta na stałe), zaopatrującego dziurę w aorcie, przez którą krew rozrywa jej ściany (dziura jest następstwem rozwarstwienia się aorty) oraz stentu (metalowej siatki) w odcinku trzewnym aorty, by odtworzyć zasilanie nerek i jelit. W tym przypadku konieczne było dostosowanie metody na miarę, do warunków anatomicznych małej pacjentki. Lekarze zdecydowali się na zastosowanie niestandardowo dużej „zakładki” pomiędzy stentgraftem i siatką, podobnej do teleskopu, by materiał mógł „rosnąć” razem z dziewczynką.
Cały zabieg przeprowadzono metodą wewnątrznaczyniową – stent-graft wprowadzony został do aorty przez tętnice udowe oraz ramienną.
Dlaczego był to unikalny zabieg?
Po raz pierwszy na świecie zabieg ten wykonano u dziecka - do tej pory jeszcze nikt nigdy nie wszczepiał stent-graftu u tak małego pacjenta z rozwarstwieniem aorty. W tym przypadku była to operacja ratująca życie - stan dziewczynki był krytyczny, już na stole operacyjnym musiała być kilka razy reanimowana. Lekarze dokonali rzeczy do tej pory prawie niewykonalnej – odzyskali tzw. „światło prawdziwe”, czyli możliwość przepływu krwi w aorcie, które w wyniku rozwarstwienia się wewnętrznej ściany aorty i jej oderwania zupełnie zostało zamknięte.
Zespół chirurgów naczyniowych pod kierownictwem prof. Piotra Gutowskiego z Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii USK-2 pracuje nad metodą leczenia rozwarstwienia aorty od 2015 roku. Podczas operacji dziewczynki zastosowano nietypową modyfikację, by wprowadzony stent-graft mógł „rosnąć” razem z pacjentem – dzięki temu metoda ta mogłaby być stosowana u dzieci.
Operację dziewczynki przeprowadzili - prof. dr hab. n. med. Arkadiusz Kazimierczak i dr hab. n. med. Paweł Rynio. Do tej pory nie było próby leczenia technikami typu TEVAR (wszczepienie stent-graftu) czy Petticoat, jak w leczeniu dorosłych. Zespół Kliniki ma ogromne doświadczenie w leczeniu rozwarstwień aorty, badając od kilku lat unikalną na skalę światową technikę nazwaną e-Petticoat (ang. extended Petticoat - poszerzony Petticoat), polegającą na dodatkowym wszczepieniu dwóch równoległych stent-graftów do tętnic biodrowych, które wzmacniają siatkę w odcinku trzewnym aorty i zamykają dziury w tętnicach biodrowych, przez które krew od dołu rozrywa ścianę aorty (tzw. re-enrty). Zebrane doświadczenia pozwoliły na zmodyfikowanie dostępnych technik endowaskularnych na potrzebę leczenia dziecka.
Zakres świadczeń
Zakres diagnostyki i leczenia realizowany przez Klinikę Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii:
• ostre niedokrwienia kończyny dolnej i górnej
• przewlekłe niedokrwienie kończyn - metodą wewnątrznaczyniową (angioplastyka, stentowanie)
• przewlekłe niedokrwienie kończyn - by-passy powyżej i poniżej kolana
• tętniaki aorty brzusznej - metodą wewnątrznaczyniową
• tętniaki aorty brzusznej - metodą klasyczną
• tętniaki aorty piersiowej - metodą wewnątrznaczyniową
• rozwarstwienie aorty piersiowej - metodą wewnątrznaczyniową
• rozwarstwienie aorty brzusznej - metodą wewnątrznaczyniową
• urazy aorty piersiowej
• urazy aorty brzusznej
• urazy tętnic obwodowych
• trombolizy
• zakładanie cewników dializacyjnych permanentnych u pacjentów z trudnym dostępem
• zakrzepica żył głębokich - wszczepianie filtrów do żyły głównej dolnej
• zakrzepica żył głębokich – udrażnianie żył przy użyciu nowoczesnych metod endowaskularnych (Angio-JET), trombolizacja
• zespół podkradania tętnicy podobojczykowej
• zespół Leriche
• zwężenia tętnic szyjnych – endarterektomia
• zwężenia tętnic szyjnych – stentowanie
Zespół
Lekarz kierujący Kliniką:
prof. dr hab. n. med. Piotr Gutowski
Zastępca lekarza kierującego Kliniką:
dr n. med. Beata Trojnacka
Pielęgniarka oddziałowa:
mgr piel. Anna Kurek, specjalista pielęgniarstwa chirurgicznego i geriatrycznego
Kierownik zintegrowanego bloku operacyjnego:
prof. dr hab. n. med. Arkadiusz Kazimierczak
Pielęgniarka oddziałowa zintegrowanego bloku operacyjnego:
mgr piel. Alina Grabowska, specjalista pielęgniarstwa operacyjnego
Lekarze specjaliści:
prof. dr hab. n. med. Piotr Gutowski, specjalista chirurgii naczyniowej, ogólnej i angiologii
prof. dr hab. n. med. Arkadiusz Kazimierczak - specjalista chirurgii naczyniowej, ogólnej
dr hab. n. med. Paweł Rynio - specjalista chirurgii naczyniowej
dr hab. n. med. Ireneusz Wiernicki, prof. PUM - specjalista chirurgii ogólnej i angiologii
dr n. med. Adam Nowacki - specjalista chirurgii ogólnej
dr n. med. Maciej Nowacki - specjalista chirurgii naczyniowej i ogólnej
dr n. med. Rabih Samad - specjalista chirurgii naczyniowej i ogólnej
dr n. med. Halina Szumiłowicz - specjalista chirurgii naczyniowej, ogólnej i angiologii
dr n. med. Jarosław Paweł Szumiłowicz - specjalista chirurgii ogólnej
dr n. med. Beata Trojnacka - specjalista chirurgii naczyniowej i ogólnej
lek. Tomasz Chmurowicz – specjalista chirurgii ogólnej
lek. Marzena Lenda-Petrykowska – specjalista chirurgii ogólnej
lek. Wojciech Petriczko - specjalista chirurgii naczyniowej i ogólnej
Lekarze rezydenci w trakcie specjalizacji z chirurgii naczyniowej:
lek. Marcin Tukiendorf
Pielęgniarki:
Zespół Kliniki współtworzą pielęgniarki z ukończoną specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego, lub w trakcie specjalizacji.
Fizjoterapeuci:
mgr Bogumiła Wojciechowska
Sekretariat:
Patrycja Wiśniewska - sekretarka medyczna
mgr Paulina Wojcieszak - starsza sekretarka medyczna
Programy edukacyjne
- Postępowanie dietetyczne u pacjentów w chorobach układu krążenia
- Postępowanie dietetyczne w cukrzycy typ 2
- Postępowanie po zabiegach naprawczych tętnic - miażdzyca
- Postępowanie w zakresie pielegnacji rany pooperacyjnej
Wskazówki dla Pacjenta
Do Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii USK-2 oprócz przyjęć nagłych przyjmowani są również Pacjenci na leczenie planowe. W takim przypadku należy zgłosić się ze skierowaniem od lekarza rodzinnego do Poradni Chorób Naczyń USK-2, gdzie lekarz Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii dokona kwalifikacji chorego do zabiegu operacyjnego w Klinice. Z kwalifikacją należy udać się do sekretariatu Kliniki (pok. 307), gdzie zostanie wyznaczony termin przyjęcia do szpitala. W szczególnych przypadkach, o terminie przyjęcia Pacjent może zostać powiadomiony telefonicznie.
W wyznaczonym dniu rozpoczęcie hospitalizacji należy zgłosić się na izbę przyjęć chirurgiczną (bud. F) zabierając ze sobą:
- kwalifikację do zabiegu wystawioną przez lekarza Kliniki
- dotychczasową kompletną dokumentację medyczną (wypisy z wcześniejszych hospitalizacji, dokumenty potwierdzające wykonanie badań obrazowych - USG, tomografie)
- pełną listą aktualnie przyjmowanych leków z planem ich zażywania
- przybory higieny osobistej (m.in. szczoteczkę i pastę do zębów, mydło, ręcznik, przybory do golenia, klapki, wygodny dres, piżamę)
- można, choć nie trzeba, wziąć ze sobą sztućce i kubek.
Odzież wierzchnią można zostawić za pokwitowaniem w szatni dla pacjentów (bud. F, parter, za izbą przyjęć chirurgiczną na lewo). Rzeczy wartościowe i większe sumy pieniędzy radzimy zostawić w domu lub oddać do depozytu Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii (u pielęgniarki oddziałowej za wpisaniem do księgi depozytowej).
Wypisy są wydawane Pacjentom w godz. 12.00-14.00. Ze względu na charakter pracy Kliniki godziny wydawania wypisów mogą się zmienić.
W Klinice jest możliwość odwiedzin Pacjentów bez ograniczeń - przez cały dzień (zgodnie z Regulamiem Kliniki).
Kontakt
Klinika Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii
bud. F, wejście przez Izbę Przyjęć Chirurgiczną, korytarzem w lewo, windą na III piętro
Sekretariat
pok. 307
tel. 91 466 11 56
faks: 91 466 11 57
e-mail: chirurgia.naczyniowa@spsk2-szczecin.pl
Gabinet lekarski A
tel. 91 466 14 18
Gabinet lekarski B
tel. 91 466 11 66
Pielęgniarka oddziałowa
tel. 91 466 14 16
Dyżurka pielęgniarek
tel. 91 466 11 62